تعیین سم دیازینون در آب شالیزارهای آمل به وسیله تکنیک کروماتوگرافی لایه نازک

هدف : رشد فزاینده جمعیت،شرایط نامطلوب اقتصادی جهان خصوصاً جهان سوم، کمبود مواد غذایی، گرسنگی و بیماری از جمله مسایل در زمینه اقتصاد و کشاورزی می‌باشند. آفات و بیماری‌ها همه ساله خسارات هنگفتی به زارعان و کشاورزان وارد می‌آورد. جهت حفظ محصولات کشاورزی، سمپاشی‌های مکرر، بی رویه و ناآگاهانه‌ای انجام می‌شود که متأسفانه علاوه بر مقاومت آفات، موجبات آلودگی محیط را فراهم آورده و اثراتی در موجودات زنده ایجاد می‌نماید. استان مازندران، یکی از قطب‌های کشاورزی کشور محسوب می‌شود. برای مبارزه با آفات کشاورزی در این منطقه، دیازینون از  بیشترین حشره‌کش‌های مورد استفاده است. این حشره‌کش برای مبارزه با کرم ساقه خوار برنج و آفات مرکبات استفاده می‌شود. در این مطالعه بررسی باقی مانده سم دیازینون در آب زمین‌های برنج در استان مازندران، شهرستان آمل در سال 1386 صورت پذیرفت. یافته‌ها: نمونه برداری به صورت تصادفی و نمونه‌های مورد آزمایش به صورت مخلوط بررسی شد. بعد از نمونه برداری و آزمایش‌های مقدماتی، عمل استخراج با استفاده از دی کلرومتان واستن صورت پذیرفت و نهایتاً عمل تعیین مقدار باقی مانده به روش کروماتوگرافی لایه نازک HPTLC: High Performance Thin Layer Chromatography با استفاده از نرم افزار CATS 4 انجام شد. با استفاده از آنالیز آماری ANOVA ، داده‌های به دست آمده مورد تحلیل آماری قرار گرفت. زمان نمونه برداری برای آب از 1 روز پس از سمپاشی تا هنگام ردیابی سم بوده است. نتیجه گیری:  طی آزمایش‌های متعدد در این بررسی نتیجه به شرح ذیل اعلام گردید: دیازینون در ایستگاه‌های 1 و 4 تا هفته دوم در ایستگاه‌های 2و3 تا ماه اول در ایستگاه 5 تا ماه دوم مشاهده گردید. بالاترین میزان سم دیازینون در ایستگاه شماره 1 به میزان PPm 14/1 بوده، که بیشتر از مقادیر تعیین شده استاندارد کشورهای اروپایی می‌باشد. در این مورد، شرایط اقلیمی منطقه و خواص فیزیکی و شیمیایی حشره کش فوق از جمله خاصیت تدخینی دیازینون مؤثر است. در طی دوره رشد گیاه، به سبب همین خواص ، جذب گیاه شده و به تدریج اثرات خود را از دست می دهد.